Khi xem các trận đấu bóng đá, đặc biệt là các trận đấu chuyên nghiệp lớn, chúng ta thường nghe các bình luận viên nói về VAR, hay ” kiểm tra VAR”. Vậy công nghệ VAR là gì? Tại sao công nghệ VAR lại quan trọng trong bóng đá? Hãy cùng tìm hiểu trong bài viết dưới đây!
Công nghệ VAR là gì?
Công nghệ hỗ trợ trọng tài video (VAR) là một công nghệ được sử dụng rộng rãi trong bóng đá hiện đại. Công nghệ này bao gồm các bản ghi hình video trong suốt trận đấu, cho phép trọng tài chính theo dõi, điều khiển và đánh giá tình huống một cách chính xác và chi tiết. Điều này đảm bảo trận đấu diễn ra công bằng và thuyết phục, đồng thời người phù hợp nhất sẽ là người điều khiển trận đấu.
Công nghệ VAR được IFAB (Hội đồng Liên đoàn Bóng đá Quốc tế) giới thiệu vào năm 2016 để hỗ trợ các trận đấu. Tuy nhiên, vào thời điểm đó, công nghệ này không thực sự được chú ý nhiều. Phải đến năm 2018, khi FIFA (Hội đồng Liên đoàn Bóng đá Quốc tế) chấp thuận sử dụng công nghệ này để hỗ trợ World Cup 2018, VAR mới thực sự trở nên phổ biến và được công chúng biết đến rộng rãi.
Hiện nay, công nghệ VAR đã trở thành một phần không thể thiếu trong các giải đấu bóng đá chuyên nghiệp như World Cup, EURO, La Liga, Ngoại hạng Anh, v.v.
VAR hoạt động như thế nào?
VAR không thay thế trọng tài chính, mà chỉ hỗ trợ họ bằng cách cung cấp hình ảnh quay chậm và phân tích tình huống. Hệ thống VAR hoạt động dựa trên các bước sau:
Bước 1: Phát hiện tình huống nghi ngờ: Trọng tài VAR (ngồi trong phòng điều khiển, thường gọi là “phòng VAR”) theo dõi trận đấu qua nhiều camera góc khác nhau. Khi phát hiện tình huống có thể sai sót, họ sẽ thông báo cho trọng tài chính.
Bước 2: Truyền tín hiệu: Trọng tài chính nhận được tín hiệu và tạm dừng trận đấu để cân nhắc xem có cần xem lại video hay không.
Bước 3: Xem lại tình huống: Trọng tài chính có thể:
- Tự quyết định dựa trên lời khuyên từ VAR.
- Hoặc trực tiếp ra ngoài đường biên để xem video từ màn hình gọi là “Referee Review Area (RRA)”.
Bước 4: Ra quyết định cuối cùng: Sau khi xem lại, trọng tài chính sẽ đưa ra quyết định cuối cùng, ví dụ: công nhận/không công nhận bàn thắng, rút thẻ đỏ, cho/không cho phạt đền…
Quy định về VAR trong bóng đá
Để đảm bảo tính nhất quán và mang lại hiệu quả tốt nhất cho trận đấu, Liên đoàn bóng đá thế giới (FIFA) đã đưa ra quyết định liên quan đến VAR.
Số lượng và vị trí camera
Để ghi hình toàn bộ trận đấu, số lượng camera và vị trí đặt camera được tính toán cẩn thận. Thông thường, khoảng 33 camera được lắp đặt trên sân. Điều này đòi hỏi tám camera quay siêu chậm và bốn camera quay siêu chậm. Các địa điểm được tranh luận, chẳng hạn như đường biên dọc và khung thành, sẽ được trang bị camera chuyên dụng.
Tất cả các camera này đều là camera Ultra HD siêu nét, với độ phân giải và tốc độ quét 120 khung hình/giây. Do số lượng camera lớn, chi phí cho công nghệ VAR rất cao, ước tính khoảng 6,2 triệu đô la mỗi trận.
Các tình huống sử dụng VAR
Công nghệ hỗ trợ trọng tài video (VAR) không phải lúc nào cũng được sử dụng. Để đảm bảo giải đấu diễn ra suôn sẻ, Liên đoàn Bóng đá Quốc tế (FIFA) đã quyết định sử dụng công nghệ này trong một số tình huống nhất định, bao gồm:
- Làm rõ mục tiêu gây tranh cãi
- Hình phạt
- Lỗi này dẫn đến thẻ đỏ trực tiếp. Lưu ý: Công nghệ VAR sẽ không được sử dụng cho thẻ vàng thứ hai.
- Xem lại phán quyết của trọng tài nếu có bất kỳ nghi ngờ nào rằng trọng tài đã đưa ra quyết định sai.
Công nghệ VAR cho phép xem xét và đánh giá lại các quyết định của trọng tài, nhưng không thể thay thế chúng. Quyết định cuối cùng vẫn nằm trong tay “cảnh sát đen” trên sân.
Quy trình “xác minh VAR”
Quy trình xem xét VAR cũng được quy định rất rõ ràng. Không phải tất cả các yêu cầu xem xét VAR đều được trọng tài chấp nhận. Thông thường, trọng tài chính sẽ phải gửi yêu cầu xem xét VAR đến trọng tài video. Yêu cầu này sau đó sẽ được trọng tài chính xem xét. Nếu trọng tài chính tin rằng có lỗi hoặc nghi ngờ, họ sẽ cho phép xem xét VAR; nếu không, sẽ không có yêu cầu xem xét VAR nào được đưa ra.
Khi cần kiểm tra VAR, các trợ lý trọng tài video sẽ dùng ngón trỏ vẽ một hình chữ nhật (biểu thị màn hình). Thao tác này phải được thực hiện trước khi xem lại trên sân (OFR) và trọng tài không thể đảo ngược quyết định của mình trước khi xem lại VAR.
Khi trọng tài xem VAR, một cầu thủ có thể nhận thẻ vàng nếu:
- Dấu hiệu của việc kiểm tra VAR quá mức
- Người chơi vào khu vực trọng tài OFR
- Huấn luyện viên và nhân viên hỗ trợ cũng không được phép vào khu vực OFR trong khi trọng tài đang tiến hành OFR.
Tương lai của công nghệ VAR
Công nghệ VAR vẫn đang trong quá trình hoàn thiện:
- Bán tự động hóa việt vị (Semi-automated Offside): FIFA đã thử nghiệm thành công tại World Cup 2022 – sử dụng cảm biến và AI để xác định việt vị nhanh hơn.
- VAR nhẹ (Light VAR): Dành cho các giải đấu nhỏ, sử dụng ít camera và chi phí thấp hơn.
Dự kiến, VAR sẽ trở thành tiêu chuẩn bắt buộc trong bóng đá đỉnh cao, nhưng cũng cần được cải tiến để mượt mà và hợp lý hơn.
Trên đây là những thông tin giải đáp công nghệ VAR là gì, hy vọng bài viết sẽ giúp ích cho bạn trong quá trình xem bóng đá và đừng quên theo dõi website của chúng tôi để cập nhật những tin tức mới nhất.
