Bán độ là gì? Thuật ngữ này thường ám chỉ việc cố ý dàn xếp tỷ số trận đấu dựa trên các thỏa thuận trước đó với người mua. Tìm hiểu thêm trong bài viết bên dưới.
Bán độ là gì?
Bán độ là thuật ngữ dùng để chỉ hành vi cầu thủ của một đội bóng cố tình dàn xếp tỷ số trận đấu đã được thỏa thuận trước với nhà cái để thu lợi cho bản thân và một khoản tiền đáng kể.
Nhờ dự đoán bóng đá trực tuyến, nhiều trận đấu thường bị dàn xếp tỷ số, ngay cả ở những giải đấu lớn. Hành vi này thường bị người hâm mộ lên án mạnh mẽ và bị pháp luật Việt Nam coi là hình thức cá cược hoặc tổ chức đánh bạc. Nếu bị phát hiện, hành vi này sẽ bị tòa án xử lý. Nếu kết quả kém, bạn có nguy cơ mất hàng chục ngàn đô la; nếu thua, bạn có thể mất hàng trăm triệu, hoặc thậm chí là án tù.
Hành vi nào được xem là bán độ?
Bán độ có thể được thực hiện dưới nhiều hình thức tinh vi:
- Cầu thủ cố ý thi đấu kém để đội nhà thua trận.
- Trọng tài đưa ra những quyết định sai lệch có lợi cho một đội.
- Thủ môn “bắt hụt” bóng một cách bất thường, tạo điều kiện cho đối phương ghi bàn.
- Cầu thủ phạm lỗi không cần thiết, dẫn đến phạt đền hoặc thẻ phạt.
- Sắp xếp tỷ số trước trận, như “hòa có tỷ số”, “thua với cách biệt 1 bàn”, v.v…
Những hành vi này thường liên quan trực tiếp đến các đường dây cá độ bóng đá, nơi người chơi hoặc tổ chức cá cược bỏ ra hàng triệu đô la để “mua kết quả”.
Bản chất của hành vi bán độ
Bán độ không chỉ là gian lận, mà còn là một hành vi phạm pháp ở nhiều quốc gia, được xem như một dạng tham nhũng thể thao. Đặc biệt, nó thường có sự liên quan đến:
- Tội phạm có tổ chức: Nhiều đường dây cá độ có liên hệ với mafia hoặc các băng đảng quốc tế.
- Hối lộ: Các bên liên quan có thể nhận tiền, hiện vật, hoặc lợi ích gián tiếp để “bán trận”.
- Dàn xếp tỉ số (match-fixing): Một hình thức bán độ phổ biến, nơi kết quả trận đấu đã được định sẵn.
Những vụ án bán độ trong lịch sử bóng đá Việt Nam
Lã Xuân Thắng đã phản lưới nhà vào năm 1997
Sự kiện châm ngòi cho những vụ án đầu tiên của bán độ là pha phản lưới nhà của trung vệ Lã Xuân Thắng trong giải vô địch bóng đá quốc gia năm 1997. Mùa giải 1997-98, trận đấu giữa Công an Hà Nội và An Giang trên sân Hàng Đẫy đã kết thúc với tỷ số hòa 4-3. Sau khi nâng tỷ số lên 1-0, thủ môn Đỗ Thánh Tôn và Xuân Thắng đã bất ngờ sút bóng vào lưới đội chủ nhà trước sự chứng kiến của hàng ngàn khán giả, khiến anh bị treo giò vĩnh viễn. Cơ quan điều tra sau đó đã tìm thấy Toàn Cai và Mạnh “beu”, hai cầu thủ nổi tiếng của Hà Nội lúc bấy giờ, ở phía sau vạch vôi.
bán độ tại Sea Games 2003
Thời gian chuẩn bị cho Sea Game 22 đang cạn dần. Vũ Như Thành, đội trưởng đội tuyển U23 Việt Nam, đã bị HLV Riedi đưa vào danh sách đen vì nghi ngờ bán vé trận đấu trên sân Mỹ Đình, dẫn đến trận thua 1-2. Anh cũng bị nghi ngờ bán vé trận đấu tại JVC Cup, khi đang đeo băng đội trưởng. Bằng chứng chưa rõ ràng, nhưng Liên đoàn Bóng đá Việt Nam đã đề xuất mức án treo giò 5 năm. Sau khi thụ án một năm, anh được giảm án xuống còn hai năm sáu tháng.
Quốc Vương và các đồng đội tại Sea Games 2005
Quốc Vương được chỉ định chơi ở vị trí tiền vệ cho đội tuyển U23 Việt Nam và đã thỏa thuận với trọng tài chính, mời 6 đồng đội khác cùng tham gia ấn định tỷ số trận đấu gặp Myanmar tại SEA Games 2005 với tỷ số 1-0.
Vương nhận 490 triệu đồng từ vụ bê bối dàn xếp tỷ số và chia cho bốn đồng đội là Văn Quyền, Quốc Anh, Bát Hiếu và Châu Lê Phước Vinh, mỗi người nhận 20 triệu đồng. Chỉ có hai cầu thủ Văn Phong và Hải Lâm nhận thức được hành vi sai trái của mình và bày tỏ sự hối hận, nên không nhận được bất kỳ khoản tiền nào từ Vương.
Vụ án được đưa ra xét xử tại Tòa án nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh vào ngày 25 tháng 1 năm 2007. Quốc Vương bị kết án 6 năm tù, sau đó giảm xuống còn 4 năm, và các cầu thủ liên quan chỉ nhận án treo.
Câu lạc bộ Vissai Ninh Bình
Vụ dàn xếp tỷ số gần đây nhất xảy ra vào năm 2017, sau chiến thắng 3-2 của CLB Vissai Ninh Bình trước CLB Kelantan tại vòng bảng AFC Malaysia ngày 18/3, 13 cầu thủ, bao gồm cả cầu thủ dự bị và cầu thủ chính thức, của CLB Vissai Ninh Bình đã thừa nhận nhận 850 triệu đồng để dàn xếp tỷ số, trong đó mỗi cầu thủ nhận từ 75 đến 80 triệu đồng.
Làm sao để ngăn chặn bán độ?
Để chống lại tệ nạn bán độ, nhiều giải pháp đang được áp dụng trên thế giới:
- Giáo dục và tuyên truyền: Cầu thủ trẻ cần được giáo dục ngay từ đầu về đạo đức nghề nghiệp, hậu quả pháp lý và ảnh hưởng xã hội của việc bán độ.
- Quản lý tài chính cầu thủ: Các cầu thủ có thu nhập thấp dễ bị mua chuộc. Việc cải thiện đời sống vật chất và xây dựng lối sống lành mạnh sẽ giúp hạn chế rủi ro.
- Công nghệ giám sát: Sử dụng công nghệ AI, dữ liệu lớn (Big Data) để phát hiện hành vi bất thường trong thi đấu và cá cược thể thao.
- Xử lý nghiêm minh: Cần có khung pháp lý rõ ràng, xử phạt mạnh tay, thậm chí truy tố hình sự đối với những người tham gia bán độ.
Với những thông tin trên, chúng tôi có thể giúp bạn hiểu rõ hơn về thuật ngữ bán độ là gì cũng như các vụ việc dàn xếp tỷ số tại Việt Nam.
